Çocuklarda Kekeleme Sorunu,Nedenleri ve Tedavisi

Çocuklarda kekeleme sorunu, nedenleri

Bu yazımızda çocuklarda kekemelik neden olur? Kekemelik geçici midir? Kekemelik nasıl geçer? Kekemelik sorunu olan çocuklara nasıl davranılmalı? Kekemelik tedavisi nasıldır? Gibi sorulara yanıt bulacaksınız. Kekemelik bir konuşma bozukluğudur. Genellikle 2 ila 7 yaşları arasında ortaya çıkar.

Kekemelik Nedir?

Kekemelik konuşmanın akşınının bozulmasıdır. Konuşma esnasında bekleme,i duraklama, aniden hızlanma, bazı kelimelerin yutulması, bazı kelimelerin kesilmesi, parçalanması tekrar edilmesi gibi olağan akışı bozan her türlü duruma kekemelik adı verilir.

Geçici kekemelik

Çocukların özellikle 2 ile 4 yaş arasında dil gelişimi olağanüstü hızlıdır. Bu dönem dil gelişimi için kritik dönemdir. İki kelimeli cümlelerden 5-6 kelimeli uzun cümlelere geçiş, yetişkinler gibi konuşma aşamasının başlaması, çocuğu zora sokar. Çocuk aslında nasıl konuşulacağını bilir. Yani hangi kelimeleri hangi sırayla kullanması gerektiğini bilir.

Ancak dil gelişimi yeterli olmadığından zihinsel gelişimin de bunları hızlı bir biçimde sıraya koymasına fırsat vermediğinden çocuk kekeleyebilir. Çünkü nefesini ayarlayamaz konuşma için gereken süreyi verimli kullanamaz böylece geçici kekemelik dediğimiz durum ortaya çıkar. Bu durum geçicidir. Bu duruma “gelişimsel kekemelik” ya da “normal akıcısızlık” adı verilir. Yani durum düşünme hızına ağız ve dil kaslarının yetişememesi sürenin iyi ayarlanamaması neden olur.

Geçici kekemelik 4 yaşından sonra ortadan kalkar. Eğer 4 yaşından sonra kekemelik sorunu ortadan kalkmazsa kalıcı kekemelik dediğimiz durum oluşur. Kalıcı kekemeliğin tam olarak nedeni bilinmemektedir.

Kekemeliğin Nedenleri Nelerdir?

Kekemelik nedenlerini genellikle psikologlar araştırmışlardır. Ancak kekemeliğin kesin olarak nedeni hakkında bir tanı konulamamıştır. Kekemelik birden fazla nedenden kaynaklanabilir. Çevresel etkenler, psikolojik baskılar, konuşmaya karşı direnç geliştirilmesi gibi nedenler olabilir.

Ailelerin büyük kısmı kekemeliğin çocuğun bir şeyden korktuğu için ya da baskı altında hissettiği için başladığını düşünebilir. Ancak son yapılan araştırmalara göre kekemeliğin psikolojik nedenlerden değil de nörofizyolojik nedenlerden kaynaklandığı düşünülmektedir. Çünkü kekeyken ya da normal konuşurken beyin dalgaları izlendiğinde farklılıklar gözlenmiştir. Bu da kekemeliğin nörofizyolojik olduğunu göstermektedir. Kekemelik farklı nedenlerden dolayı gelişebilir.

Çocuğun kekeme olması anne babanın suçu mudur?

Çocukların kekeme olmasını tam nedeni bilinmiyor. Bu durumda anne babanın kendisini suçlaması yersizdir. Çocuğunuzun tedavisi için çaba sarf ediyorsanız suçluluk hissetmenize gerek yok. Çünkü hiç psikolojik baskı olmayan ailelerde bile kekeme çocuklar görülebilmektedir.

Kekemelik ne zaman başlar kimlerde görülür?

Kekemelik genellikle 2 ila 6 yaş arasında görülür. Her 100 çocuktan 4ünde kekemelik görülür. Bunlardan üçü bu durumu atlatır. Birinde ise devam eder. Yani her 100 çocuktan birinde kekemelik görülür. Bazen ergenlik sonrasında kekemelik nadir de olsa görülür bu kekemeliğe ise nörojenik kekemelik denir. Kekemelik erkeklerde kızlara nazaran 3 kat fazla görülür. Yetişkinlik döneminde ise erkeklerdeki kekemelik kadınlardaki kekemeliğin 5 katıdır.

Kekemeliğin Tedavisi

Kekemelik tedavisinde sorunun fiziksel mi yoksa psikolojik mi olduğu anlaşılmaya çalışılır. Eğer fiziksel bir sorun patolojik bir olgu varsa bu durum ortadan kaldırılır. Ancak nedeni bilinmeyen bir kekemelik varsa konuşma terapileri yapılabilir. Konuşma terapileri davranışsal ya da bilişsel olabilir. Genellikle davranışsal tedavi yöntemleri kullanılır.

Lidcombe, Fun with Fluency gibi kekemelik önleme terapi programları uygulanabilir. Bu terapilerin çoğunda aileye de görev düşer. Evde ailenin yapması gerekenler anne babaya hatırlatılır. Başka bir tedavi yöntemi de kekemelik ilaçlarıdır. Kekemelik ilaçları kekemeliği yavaşlatabilir. Ancak çoğunlukla ortadan kaldırmaz. Ancak konuşma terapileri ile birlikte fayda sağlayabilir.

Kekeme çocuğa nasıl davranılmalıdır?

Kekemelik onun seçimi değildir. O yüzden ona bu yüzden kızmanız için bir nedeniniz yok. Kekelediği için ona asla kızmayın. Ona sabır göstermelisiniz. Kekelediği esnada tahammülsüz davranışlar sergilemek yerine onun cümlesini bitirmesini bekleyin. Kelimelerini düzeltmeyin. En az sizin kadar o kelimeyi biliyor.

Sorun kelimelerde değil sorun o seslerin çıkarılmasında… Stresli olmayın ortamda stres varsa stresten uzaklaştırın. Sevgi dolu olun gülümseyin. Asla onunla dalga geçmeyin. Başkalarının geçmesine de izin vermeyin.

Çocuğunuz henüz 4-5 yaşındaysa kekemeliği geçici olabilir. Telaşlanmayın. Ancak devam ediyorsa mutlaka bir uzmana danışın. Kekemeliği tedavi eden yöntemler bulunmakta bu nedenle çok telaşlanmayın.