Gebelikte Toksoplazma Nedir?

Gebelikte Toksoplazma Nedir?

Gebelikte toksoplazma, halk arasında kedi, köpek hastalığı olarak da bilinen gebeliklerin düşük veya ölü doğumla sonuçlanmasına kadar sebep olabilen bir hastalıktır.  Gebelik dönemlerinde özellikle kedi besleyen kadınların bu dönem boyunca kedilerden uzak kalmaları, yakın mesafeden özellikle elle veya bulunduğu ortamdaki havayı teneffüs etmemeleri gerekmektedir.

Halk arasında kedi ve köpeklerden bulaştığına inanan bu rahatsızlığın meydana gelmesinde inanılanın aksine kedilerin rolü oldukça azdır. Bunun sebebi; toksoplazma hastalığının ancak ve ancak kedilerin bağırsağında erkeği ve dişisinin üremesinden sonra dışkı yoluyla dışarı atılması ve bunun bir insan tarafından ağızdan alınarak sindirim sisteminde tekrar faaliyete geçmesi ile bulaşması mümkündür.

Toksoplazmanın Bulaşma Aşamaları Nelerdir?

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi kedilerin bağırsağında üremeye başlayan bakteri, önce kedi tarafından dışkı yoluyla dışarı atılır ve üzerinden en az 24 saat geçtikten sonra bulunduğu ortamda yayılmaya başlar. Dış ortamlara yayılması, enfeksiyonun kesinlikle bulaşıcı olabileceği anlamını taşımamaktadır. Enfeksiyon, diğer hayvanlara ve insanlara bulaşmak için ağız yoluyla vücuda girmeli ve sindirim sisteminde yer tutmalıdır. Sindirim sisteminde dişisi ve erkeği bulunmayan enfeksiyonlar, insan bağırsağında üreme gerçekleştiremeyecek, bir süre sonra dışkı olarak atılacaktır. Kedilerde dışkı yoluyla enfeksiyonun dışarı atılması yaklaşık olarak 2-3 hafta sürmektedir. Bu süre sonunda enfeksiyon kedilerin vücudundan tamamen atılacak ve o hayvanda taşınmaz hale gelecektir. Enfeksiyonu bir kez geçiren kedi vücudu, bu enfeksiyona karşı bağışıklık sisteminde bir kalkan oluşturacak, tekrar bu hastalığı taşıyıp dış ortamlara yaymayacaktır. Aynı durum, insanlarda da mevcut olup bir kez bu enfeksiyonla karşılaşan kişi vücudu bağışıklık kazandığı için tekrar aynı hastalıkla karşılaşmayacaktır.

Genel anlamda büyük kedilerde bu hastalık çok ender görülmektedir. Kediler genelde küçük dönemlerinde fare gibi hayvanlardan bu enfeksiyonu kapar, atlattıktan sonra tekrar aynı enfeksiyon tarafından etki altına alınamazlar. Genel anlamda evde doğup büyüyen kedilerde bu hastalığın görülmesi imkansızdır. Toksoplazma, fare gibi hayvanların yenmesi sonrasında kedilere bulaştığından evde beslenen kedilerde bu durum görülmemektedir.

Toksoplazma, Genel Olarak Üç Farklı Şekilde İnsanlara Bulaşmaktadır

Yukarıda bahsettiğimiz gibi elle kedi dışkısına temas edildikten sonra iyice temizlenmeyen el ile yemek yenmesi sonucunda sindirim sisteminde yer tutarak, enfeksiyon barındıran bir hayvanın etini tamamen mikroplardan arınacak kadar pişirmeden yemek ve içerisinde dışkının bir şekilde bulaşmasından dolayı enfeksiyon barındıran bir yiyeceğin yenilmesidir. Gebelik döneminde toksoplazma, enfekte anne adayında bebeğe plasenta yoluyla bulaşmaktadır. Toksoplazma, ender görülen bir enfeksiyon olduğundan dolayı Sağlık Örgütlerince saptanan bir yoğunluktan bahsedilmemektedir. Tam olarak bir istatiksel veri olmasa da insanların ortalama yarısının bu enfeksiyonla karşılaştıkları tahmin edilmektedir.

Toksoplazma Belirtileri Nelerdir?

Erişkin ve genel olarak sağlıklı insanlarda enfeksiyonun bir belirti verdiği durumlar nadir görülmektedir. Kas ağrıları, soğuk algınlığı gibi belirtileri  olduğundan genelde fark edilmeden birkaç hafta içerisinde enfeksiyon vücuttan atılır ve bağışıklık kazanan vücut tekrar aynı rahatsızlığı geçirmez.

Gebelikte Toksoplazmanın Bebek İçin Riskleri Nelerdir?

Gebelikte toksoplazma, enfekte anneden bebeğe enfeksiyonun iletilme ihtimali ortalama P olan bir rahatsızlıktır. İleri gebelikler, tansiyon, gestasyonel diyabet gibi rahatsızlıklar yaşanan gebeliklerde bebeğe enfeksiyonun aktarımı biraz daha fazladır. Gebelikte bu tür rahatsızlıkların görülmesi anne adayının bağışıklık sisteminde zayıflığa sebep olduğundan her an bebeğe geçebilir. Bundan dolayı gebelik dönemlerinde tüm izlemlere zamanında gidilmesi, birkaç günü geçen kas ağrısı, öksürük ve üşütme durumlarında doktora başvurularak, evde evcil hayvan beslendiği, son günlerde sokakta hayvan sevildiği gibi istisnai durumlardan doktor haberdar edilmelidir.

Gebelikte Toksoplazmanın Tanısı Nasıl Konulur ve Tedavi Nasıl Yapılır?

Gebelikte toksoplazma belirtileri görüldüğünde ultrasonografi yardımıyla bebek etrafında zar oluşturulup oluşturmadığı kontrol edilir. Gebeliğin ortalarından sonra bebeği çevreleyen bir zarın olması, kordon bağından bir parçanın alınması ve tahlillerle toksoplazma olup olmadığının anlaşılması durumunu beraberinde getirmektedir.  Tanı aşaması bittikten sonra anne adayının bağışıklığını güçlendirecek, sindirim sistemini hızlandırarak enfeksiyonun daha hızlı atılmasını sağlayacak müdahalelerde bulunulmaktadır.