Kan Tahlili Yaptırmadan Önce Nelere Dikkat Edilmeli?

Öncelikle kan tahlili verirken, yapılan tetkiklerden doğru sonuç alınabilmesi için dikkat edilmesi gereken bazı önemli ayrıntılar bulunmaktadır. Örneğin; açlık – tokluk durumu, kanın verilme zamanı, sigara ve alkol kullanımı, çay, kahve veya gazlı içeceklerin tüketilmesi, öncesinde herhangi bir ilaç kullanımı, kişinin stres durumu, yapılan fiziksel aktiviteler veya egzersizler gibi faktörler kan tahlili sonuçlarını etkilemektedir.

Hastanın, kan tahlili vermeden önce, yarım saat kadar bir süre dinlenmesinin, günlük yorgunluğunu ve stresini azaltmaya yardımcı olduğu bilinmektedir. Bunun dışında hastalar kan tahlili vermeden önce, sabah kan verecekse akşam yemeğinden sonra bir şey yememeli, sigara – alkol kullanmamalıdır. Özel tetkikler dışında, diğer tetkiklerin tamamında 10- 12 saat açlıktan sonra kan tahlil vermesi daha uygundur. Hastanın sürekli kullanılan bir ilacı varsa, bununla ilgili tahlilden önce doktoruna danışmalıdır.

Ayrıca uzmanlara göre, kan vermeye gitmeden birkaç gün öncesinde, ağır yemeklerden kaçınılması gerektiği ve normal hafif yemeklerin tercih edilmesinin daha doğru olacağı görüşü hakimdir.

Kan Tahlili Yaptırmadan Önce Kaç Saat Aç Kalınmalı?

Kan tahlili vermeden önce yapılması gerekenler hususunda, ilk akla gelen açlık – tokluk durumudur. Aç olunması gereken testlerde, açlık kan şekeri, şeker yükleme testi, açlık insülini, c-peptid, parathormon, trigliseridler, leptin, lipoprotein, serbest yağ asitleri gibi kan vermeden önce geceden bir şey yenmemelidir. Buna dikkat edilmesinin en önemli sebebi, yemek sonrasında oluşabilecek, kan değerlerindeki değişikliklerin olmasıdır. Bu durum, tetkikin yanlış sonuçlanmasına neden olmaktadır.

Tahlil Vermeden Önce Çay, Kahve, Su İçilir Mi?

Bazı tetkikler için, (kalsiyum, demir, total demir bağlama kapasitesi, vitamin B12, folik asit, ürik asit, fosfor, magnezyum, çinko vb.) kısa süreli 2 – 6 saatlik açlık yeterli olurken, örneğin trigiliserid ölçümünde, hastanın daha fazla aç kalması istenebilir ve hemen hemen 48 saat içinde hiç alkol kullanmamış olması gerekmektedir. Kan tahlili vermeden önce, su haricinde hiçbir şey tüketilmemeli, özellikle şekersiz bile olsa çay, kahve, gazlı içeceklerin tüketilmesi asla tavsiye edilmemektedir.

Kan verilmesi öncesinde, fiziksel aktivite ve zorlayıcı egzersiz yapılması da oldukça sakıncalı olup, egzersizden sonra en az 30 dakika dinlenmeli ve daha sonra kan verilmelidir. Çünkü, egzersiz sonrasında kısa süreli de olsa, kandaki laktak, CK, AST, LDH değerleri yükselmekte ve kandaki pıhtılaşma ile ilgili tetkik sonuçlarını etkilemektedir. Bu nedenle aşırı egzersiz sonrasında, hastanın kan vermeden kısa bir süre dinlenmesi istenilmektedir.

Sürekli ilaç kullanmak zorunda olan hastaların, mutlaka kan verme sırasında, kan alan sorumlu kişiye kullandığı ilaçla ilgili bilgi vermesi gerekir.

Hatta kullanılan ilaç, tahlil sonucuna etki edeceği düşünülüyor ise, hasta doktoruna danışarak ve doktoru uygun görürse, kan vermeden birkaç gün öncesinde ilacı kullanmamalıdır. Doktoru uygun görmezse, kesinlikle kendiliğinden ilacını bırakmamalıdır.

Kan tahlili öncesinde stres

Başka bir husus ise, kan tahlili vermeden önceki aşırı stres durumudur. İnsan vücudunda bazı hormonların aşırı stres halinden etkilendiği gözlemlenmektedir. Aşırı stresli olunan zamanlarda, özellikle kortizol, plazma katekolaminleri gibi hormonların değerleri değişkenlik gösterebilir ve bu da tahlil sonucu açısından doğru olmaz. Hasta, kan tahlili vermeden önce stresten uzak, sakin ve dinlenmiş olarak tetkiklerini yaptırmalıdır.

Yapılan tetkik için, alınan kanın hemolizli (kırmızı kan hücrelerinin parçalanmış) olması, bulanık (yüksek yağ düzeyi içermesi) vb. durumlarda, sonuçların daha güvenilir olması açısından tekrar kan alma işlemi yapılması gerekebilir.

Kan verme esnasında, sakin bir ortam, rahat ve dik oturma pozisyonunda olunmalıdır. Bu hususlara dikkat etmek, hem hasta açısından bir rahatlama sağlar, hem de tetkiklerin sonuçları açısından daha doğru bilgiler alınmasına olanak sağlar.