Gebelikte İkili Test Nedir?

Gebelik süreci hem annenin hem de bebeğin sağlığının yanı sıra bebeğin gelişim ve büyüme dönemi için oldukça önemlidir. Gebelikte ikili test, üçlü test gibi testler ve tetkikler ile bebeğin gelişim süreci incelenir. Bununla birlikte doğuştan gelen ya da farklı genetik sağlık problemler varsa böylece erkenden öğrenilebilir. Bu amaçla yapılan testlerden biri de gebelikte ikili test olarak bilinir. Gebeliğin ilk trimesteri denilen ilk üç aylık dönemde, genelde 11 ile 14. haftalarda yapılır. İkili test, bebeğin Down sendromu, farklı kromozom kaynaklı genetik hastalıklardan dolayı risk varlığını tespit eden testtir. Gebelikte yapılan tarama testleri, erken teşhis ile anne ve bebek sağlığını doğrudan etkilemesi açısından oldukça önemlidir.

İkili test yapmak için anneden kan alınarak kan örneğinde çeşitli parametrelere bakılır. Sonuç olarak ultrasonografi ile de bebeğin gelişimi ve büyümesi incelenir. Başka bir deyişle bu test bir tarama testi olduğu için sonuçları herhangi bir hastalığın olduğunu kesin olarak belirlemez. Ancak klinikte konan kesin tanı için yapılması gereken tetkiklere ihtiyaç olup olmadığını belirleyecek veriler sağlar. İkili test ile bir bebekte bazı hastalıklar açısından yüksek risk olduğuna karar verilebilir ve yüksek risk kategorisine giren bebeklere kesin tanı için ikili testin devamında farklı testler de yapılabilir.

İkili Test Neden Yapılır?

Yukarıda ikili testin tanımı yapılırken Down sendromu gibi ömür boyu devam edecek sorunlar tespit edilir. Bu sorunlar; hem mental hem de sosyal gelişim geriliğine yol açacak rahatsızlıklar ya da farklı kalıtsal hastalıklar veya özel eğitim ve ilgi gerektirecek sağlık sorunlarının tespitini sağlar. Buna göre ikili testin, tüm bu sağlık sorunlarının belirlenmesinde, anne ve babanın bu konuyla ilgili bilgi sahibi olması ve dünyaya gelecek bebeğin yaşam kalitesinin arttırılması için oldukça önemli olduğu söylenebilecektir.

Dolayısıyla ikili tarama testi aracılığıyla ebeveynler erken dönemde teşhisi konan hastalığa dair gerekli araştırmalarını ve hazırlıklarını yapabilir. Bunun yanında gebeliğin devamı süresince nelere dikkat edilmesi gerektiği hakkında anne ve baba adayı bilgilendirilir. Bu sayede bebek hakkında başka tetkik ya da taramaların yapılacağına karar verilmesi sağlanabilir.

İkili test, ultrason ve kan testi şeklinde gerçekleştirildiği için anne adaylarının bu testi yapması uzmanlar tarafından önerilir. Ek olarak ikili test için her anne adayına uygulanan rutin testler arasında yer aldığını söylenebilir. Çoğunlukla tarama testi sonucunda incelenen hastalıklara dair düşük riskli kabul edilen bebeklere ileri tetkiklerin yapılmasına gerek kalmaz.

Gebelikte İkili Test Nasıl Yapılır?

İkili test, iki farklı testin yapılması ve bunlara dair çeşitli parametrelerin incelenmesine dayanır ve ikili testte şunlar incelenir:

• İlk olarak anneden kan alınarak tahlil yapılır ve kan örneğinde gebelikle alakalı plazma protein-A (Papp-a) ve insan koryonik gonadotropin yani beta-hCG düzeylerine bakılır.
• İkinci olarak ise ultrason yardımıyla bebeğin ense kalınlığı ölçülerek diğer bulgular açısından da bebeğin değerlendirilmesi yapılır.

İkili Test Sonucu Ne Anlama Gelir?

İkili test sonucunda beta-hCG değerini yüksekken Papp-a düzeyinin ise düşük olması doğacak bebeğin genetik hastalıklar açısından yüksek risk grubunda olduğu anlamına gelir. Bunun yanında ultrason ile ölçülen bebeğin ense kalınlığının normalden fazla olması ve CRL yani baş-popo mesafesi gibi büyüme ve gelişme değerlerinin yer gereken aralığın dışında olması halinde bebeğin yüksek risk grubuna dahil olduğu anlamına gelebilir.

İkili test, Down sendromu olan bebeklerin teşhis edilmesine dair %85 oranında doğru sonuçlar verir ancak %5 oranın testin yanlış çıkma yani yalancı pozitif çıkma ihtimali de bulunduğu için sonucun pozitif olması halinde diğer ileri tetkiklerle de sonucun kesin olduğu tespit edilmelidir. Yine ikili test sonucunun negatif çıkması bebeğin düşük riskli çıkması da kesin kabul edilmemeli ve bahsedilen hastalıkların bebekte kesinlikle bulunmadığının belirlenmesi için ileri tetkikler mutlaka yapılmalıdır. Bilgisayar ortamında risk puanı hesaplaması şeklinde ikili testin sonucu belirlenir ve belirlenen puan dahilinde bebeğin takibi yapılır.

İkili Test Sonucu Ne Zaman Çıkar?

İkili testin sonuçları gerekli numuneler verildikten sonra testin yapıldığı sağlık merkezinin ve laboratuvarın yoğunluğuna göre bilinenden farklı zamanda çıkabilir. Ancak genelde 1-2 gün içinde ikili testin sonuçları çıkmaktadır ve sonuç oranlarla belirtildiği ve komplike değerler içerdiği için mutlaka uzman hekimin yorumuna güvenmek gerekir.